MPP_ALL | spacer po Nowych Żernikach

21.9.2022

Zapraszamy Was na szóstą wycieczkę z cyklu wydarzeń towarzyszących wystawie MPP_ALL. Maćków Pracownia Projektowa.

Widzimy się 21 września 2022, o godz. 17:00 na peronie tramwajowym Zintegrowanego Węzła Przesiadkowego, Wrocław – Stadion przy Al. Śląska. Po krótkim zwiedzaniu obiektu planujemy przejazd na osiedle Nowe Żerniki. Wycieczkę poprowadzi Zbigniew Maćków – założyciel Maćków Pracowni Projektowej i jeden z inicjatorów budowy osiedla Nowe Żerniki. Chętnych do udziału prosimy o przesłanie maila na adres mppall@mackow.pl, w treści wpisując imię i nazwisko, a w tytule: NOWE ŻERNIKI.


NOWE ŻERNIKI

W roku 2011, w grupie ponad 40 architektów pod egidą Dolnośląskiej Izby Architektów i oddziału SARP, przy czynnym udziale miasta, zainicjowaliśmy nawiązujący do werkbundowskich tradycji projekt Nowe Żerniki. Przyjęliśmy rozłożoną w czasie metodę cyklicznych warsztatów uzupełnianych spotkaniami ze specjalistami, a także z mieszkańcami i inwestorami. Zespół określany mianem „superbiura” postawił przed sobą zadanie stworzenia modelowego osiedla mieszkaniowego opartego na priorytecie ruchu pieszego, wyposażonego w kompletny zestaw usług społecznych, przestrzeni publicznych, zasilanego zrównoważoną infrastrukturą techniczną. Takiego osiedla, w którym jest miejsce dla ludzi młodych i dla seniorów; gdzie są żłobek, przedszkole, szkoła i lekarz rodzinny. Przestrzeni dla inwestycji deweloperskich, ale i dla funkcjonowania TBS-u, mieszkań na wynajem czy na nowo odkrytych i jedynych ostatnio zrealizowanych kooperatyw mieszkaniowych. Gdzie jest przyjaźnie, bezpiecznie i ekologicznie. Takie osiedle, mimo pozornej prostoty założeń, nie mogło w Polsce powstać od ponad trzydziestu lat.

Od roku 1929, kiedy to w ówczesnym Breslau otwarto awangardową wystawę WuWA, realia życia i zamieszkiwania ulegały wielokrotnie głębokim przemianom. Patrząc wstecz na miniony wiek i na to, gdzie znajdujemy się obecnie, widać, w jak dużym stopniu o pejzażu miasta i naszym standardzie życia decydowały, niezwiązane bezpośrednio z architekturą i urbanistyką, ekonomiczne i polityczne siły. Dziś mechanizmy te stały się zbyt złożone, a przez to często doraźne i oderwane od myślenia o ładzie przestrzennym i społecznym. Nowe Żerniki nie miały być tak, jak WUWA wystawą. Jeżeli już trzeba by opisać je jednym słowem, to raczej: procesem, warsztatem, poligonem. Mieliśmy i wciąż mamy głębokie przekonanie, że nasze działanie – upolitycznienie debaty o przestrzeni, zwieńczone realizacją nowego fragmentu miasta – pozwoli skonstruować dobry współczesny model kształtowania urbanistyki, w którym wszystkie zaangażowane strony odnoszą korzyść. Mówiąc o polityczności, mamy na myśli wzięcie odpowiedzialności za rzeczywistość oraz stworzenie narzędzi, które pozwolą to osiągnąć. Stawką to dobra przestrzeń i model tworzenia miast, gdzie podmiotem jest społeczność lokalna, a rozgrywającym władza samorządowa przy jednoczesnym respektowaniu wszelkich wyzwań, jakie niesie funkcjonowanie w gospodarce rynkowej.

Jeżeli dziś nie podejmiemy tego wyzwania, to za kilka lat to na nas jako architektów i urbanistów spadnie odpowiedzialność za brak reakcji na narastające problemy mieszkaniowe i bylejakość przestrzenną.


Zintegrowany Węzeł Przesiadkowy we Wrocławiu

Główną ideą projektu było stworzenie funkcjonalnego, zintegrowanego przystanku szybkiego tramwaju miejskiego MPK i przystanku kolejowego PKP, których zadaniem będzie obsługa dużych imprez sportowych odbywających się na nowym stadionie miejskim.

Przystanek kolejowy zlokalizowano w poziomie terenu, przy istniejącej linii biegnącej w kierunku Poznania. Ponad nim, na platformie złożonej z kilku wiaduktów, znajduje się przystanek szybkiego tramwaju miejskiego. Wielkość i kształt platformy dostosowano do przepływu dużych grup ludzi. Platformę zadaszono dynamicznie uformowanym w kształcie trójkąta, żelbetowym dachem podkreślającym otwarcie widokowe na reprezentacyjny stadion piłkarski. Z przystanku tramwajowego prowadzi w kierunku stadionu szeroka, łagodna rampa, płynnie kierująca ludzi na plac stanowiący przedpole (strefę buforową) przed kasami biletowymi. Przystanki tramwajowy i kolejowy zostały połączone schodami oraz dwiema windami osobowymi dla osób niepełnosprawnych i osób poruszających się z wózkami dziecięcymi. Nierównoległe, przecinające się linie, z których zbudowano bryłę, miały swoją genezę w zmultiplikowanych kierunkach dróg, szlaków kolejowych, tramwajowych ale także pieszych i rowerowych. Miejsce, w którym się zbiegają obudowano strukturą złożoną z płaszczyzn, pozornie nieuporządkowanych, układających się jednak w dynamiczną i skończoną kompozycję. Tak uformowana bryła obiektu jest przeciwwagą do łagodnych krzywizn stadionu i jego przedpola.

Dynamiczna, a zarazem prosta forma zadaszenia przystanku nadaje obiektowi nowoczesny wyraz, korespondujący z charakterem i funkcją szybkiego tramwaju miejskiego. Zestaw użytych materiałów ogranicza się do betonu architektonicznego i ocynkowanej stali., dopisując się do estetyki powstałego w międzyczasie kontekstu stadionu miejskiego i obwodnicy autostradowej miasta.

Projekt zdobył dotychczas wiele prestiżowych nagród, w tym: Złoty Medal Międzynarodowego Biennale Młodych Architektów w Mińsku, Nagrodę Prezydenta RP w konkursie ‘Życie w architekturze’, Grand Prix festiwalu architektury DOFA, 1-szą nagrodę w konkursie ‘Piękny Wrocław’.

Do zobaczenia!