Wrocławski Manhattan w Lizbonie!
Wystawa wybitnej architektki polskiego modernizmu, Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak po raz drugi zostanie zaprezentowana poza Polską. Przez trzy miesiące w siedzibie Trienal de Arquitectura de Lisboa będzie można zobaczyć projekty i rysunki autorki. Nie zabraknie archiwalnych i współczesnych fotografii, filmów oraz modeli najciekawszych obiektów – zarówno zrealizowanych, jak i tych, które na zawsze pozostały jedynie koncepcją.
Działalność Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak była ściśle związana z Wrocławiem – tam jako pierwsza kobieta po wojnie otrzymała dyplom architekta. Jako młoda projektantka pracowała przy odbudowie wrocławskich zabytków, projektowała pierwsze osiedla, nowoczesne szkoły i nowatorskie budynki mieszkalne. W kolejnych latach opracowywała obiekty znacznie bardziej złożone: wielkie centra handlowo-usługowe, ośrodki wypoczynkowe, zespoły mieszkaniowe czy wreszcie świątynie. Dzięki zaangażowaniu kuratorów wystawy: Michała Dudy i Małgorzaty Devosges-Cuber z Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz Fundacji polsko-portugalskiej Entre i Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, twórczość Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak po raz drugi (po pokazie w Nowym Jorku w 2019 roku) zostanie zaprezentowana zagranicznej publiczności.
5-metrowy wieżowiec wizytówką wystawy
W pałacu Sinel de Cordes zostaną zaprezentowane najważniejsze projekty i realizacje opracowane przez Jadwigę Grabowską-Hawrylak przez prawie pół wieku jej aktywności zawodowej – od lat pięćdziesiątych do dziewięćdziesiątych XX wieku. Na ekspozycji nie zabraknie projektów i rysunków autorki, archiwalnych i współczesnych fotografii, filmów oraz modeli najciekawszych obiektów – zarówno zrealizowanych, jak i tych, które na zawsze pozostały jedynie koncepcją, m.in. zespołu mieszkaniowo-usługowego przy placu Grunwaldzkim, Szkoły Muzycznej przy ul. Mazowieckiej we Wrocławiu, zespołu wypoczynkowego w Sobótce, centrum hotelowo-usługowego przy placu Feliksa Dzierżyńskiego we Wrocławiu (obecnie plac Dominikański) i rozbudowy Poczty Głównej przy ulicy Krasińskiego 1. Odwiedzający będą mieli okazję zobaczyć także, zrealizowany przy okazji nowojorskiej odsłony wystawy, ponad pięciometrowej wysokości model jednego z wieżowców znajdujących się na terenie kompleksu mieszkaniowo-usługowego przy pl. Grunwaldzkim we Wrocławiu.
Architektoniczny patchwork
Tytuł ekspozycji odnosi się do tekstylnych, geometrycznych kompozycji, których tworzenie było jedną z największych pozazawodowych pasji architektki. Oddaje to także sposob przygotowania wystawy, opierający się na rekonstruowaniu dorobku projektantki oraz przywracaniu pamięci o Wrocławiu, budynkach i ich autorce. Jest to proces polegający na mozolnym zszywaniu drobnych skrawków historycznej materii, znalezionych w zakamarkach archiwów, kolekcjach muzealnych, na szpaltach czasopism i stronicach książek.
Wystawa skierowana jest zarówno do szerokiej publiczności, jak i środowiska specjalistów. To opowieść o rożnorodności i wyjątkowości historii polskiej architektury. Jadwiga Grabowska-Hawrylak pracowała w czasach niezwykle dynamicznych przemian politycznych, społecznych, ekonomicznych i tożsamościowych, ktore wpływały na ciągłą ewolucję jej twórczości. Uzupełnieniem wystawy jest książka Michała Dudy „Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak”. To pierwsza tak obszerna monografia jednej z najważniejszych postaci polskiej architektury powojennej. Towarzysząca wystawie książka w 2017 roku została wyróżniona prestiżową nagrodą DAM Architectural Book Award, przyznawaną najlepszym publikacjom z dziedziny architektury na świecie. Publikacja została wydana przez Muzeum Architektury we Wrocławiu, dostępna jest rownież w języku polskim.
W Polsce wystawę dorobku twórczości Jadwigi Grabowskiej-Hawrylak można było dotychczas zobaczyć w Muzeum Architektury we Wrocławiu w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Teraz przyszedł czas na promocję polskiej architektury na świecie. Nie udałoby się to bez zaangażowania Fundacji polsko-portugalskiej Entre, Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz miasta Wrocław.
Patchwork: The Architecture of Jadwiga Grabowska-Hawrylak
Wystawa jest czynna od 13.07 do 18.09.2021 roku.
Kuratorzy wystawy: Małgorzata Devosges-Cuber i Michał Duda
Aranżacja wystawy: Jednostka Architektury - Marta Mnich, Łukasz Wojciechowski
Oprawa graficzna: threedotstype.com, Paulina Orłowska
Makiety na potrzeby wystawy wykonała pracownia Onimo - makiety architektoniczne
Wystawa zorganizowana dzięki dofinansowaniu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.