Rysunek jako element procesu myślenia i forma zapisu idei – twórcze pogranicza

27.1.2023–26.2.2023

Celem wystawy jest refleksja nad znaczeniem rysunku w edukacji architektonicznej. Zaproszeni do udziału w ekspozycji artyści – pracownicy i wykładowcy Politechniki Bydgoskiej, Poznańskiej i Wrocławskiej – próbują wspólnie odpowiedzieć na pytania o to, czym jest współczesny rysunek architektoniczny oraz jak kontynuuje bądź zmienia się tradycja rysowania architektury?

Rysunek postrzegany jako tradycyjne narzędzie pracy architektów już dawno powinien odejść w zapomnienie. Ostateczny cios powinny były zadać mu narzędzia cyfrowe spod znaku CAD. Tymczasem umiejętność odręcznego rysowania jest nadal jedną z podstawowych umiejętności weryfikowanych przez uczelnie i rozwijanych w toku studiów. Kandydat na architekta musi potrafić rysować.

Widzenia przestrzeni czy rozumienia formy najskuteczniej można nauczać poprzez ćwiczenia rysunkowe, malarskie i rzeźbiarskie – twierdzi architekt i wykładowca na Politechnice Wrocławskiej, Paweł Jaszczuk. Tradycyjny odręczny rysunek architektoniczny jest zapisem myśli i idei, efektem bezpośredniej relacji między tym, co zobaczone czy wyobrażone a tym, co narysowane. Z drugiej strony, współczesne media cyfrowe przyczyniają się do zasadniczych zmian w tej dziedzinie: dziś proces projektowania w całości można oprzeć na mediach cyfrowych i – jak twierdzą niektórzy - rysowanie w ogóle nie jest potrzebne. Czy teza sformułowana kilka lat temu przez wybitnego fińskiego architekta i filozofa architektury, Juhani Pallasmy jest nadal aktualna? Projekty stworzone w całości za pomocą komputera mogą emanować zwodniczym powierzchownym urokiem, ale w rzeczywistości istnieją w świecie, w którym obserwator nie ma skóry, dłoni czy ciała. Projektant pozostaje na zewnątrz względem swojego projektu i ciała. (J. Pallasmaa, Myśląca dłoń, 2015).

Wystawa prezentowana w Muzeum Architektury we Wrocławiu porusza najważniejsze, aktualne wątki w trwającej od kilkunastu lat dyskusji o znaczeniu rysunku architektonicznego i jego roli w przyszłym procesie dydaktycznym. Łączy również perspektywę trzech polskich uczelni technicznych – Politechniki Bydgoskiej, Poznańskiej i Wrocławskiej – w nadziei na znalezienie wspólnej platformy do przyszłych twórczych działań.

Wystawa organizowana w ramach projektuPoli-Politechniki, architektura i sztuka, którego inicjatorką jest dr Beata Fertała-Harlender z Politechniki Bydgoskiej. Celem przedsięwzięcia jest zbliżenie środowisk związanych z edukacją plastyczną przyszłych architektów, a także podejmowanie wspólnych działań, takich jak plenery, wystawy, konferencje czy festiwale. W kwietniu 2022 roku odbyło się pierwsze takie wydarzenie – plener studencki i wystawy w Pałacu w Goszczu, natomiast prezentowana w Muzeum Architektury wystawa będzie następnie pokazywana w Bydgoszczy w Młynach Rothera (maj 2023) oraz w Poznaniu (październik 2023).

Kuratorzy wystawy:

dr sztuk plastycznych Beata Fertała-Harlender - Katedra Architektury i Urbanistyki, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Bydgoskiej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

dr sztuk plastycznych Dorota Łuczewska - Katedra Architektury i Sztuk Wizualnych, Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej

dr hab., prof. PP Tomasz Matusewicz - Instytut Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego, Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej

Współorganizatorzy: Muzeum Architektury we Wrocławiu i Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu