Twórcy Śląskiej Architektury: Jurand Jarecki

5.3.2019–7.4.2019

Od 5 marca do 7 kwietnia 2019 roku, wspólnie z Biblioteką Śląską w Katowicach zapraszamy na prezentację plansz i wybranych rysunków z dorobku architekta, które prezentowane będą w przestrzeni „Galerii Jednego Projektu” oraz na spotkanie z architektem: 4 kwietnia 2019 roku, godz. 18:00.

Zaprojektowane przez Juranda Jareckiego domy handlowe „Zenit”„Skarbek”, kino „Kosmos” czy gmach Biblioteki Śląskiej znacząco wpłynęły na kształt współczesnych Katowic. Architekt, niedoszły projektant samolotów i utalentowany skoczek narciarski jest bohaterem czwartej prezentacji w cyklu „Twórcy Śląskiej Architektury”.

Jurand Jarecki, urodzony w 1931 roku w Krakowie, związał swoje życie zawodowe z Górnym Śląskiem. Po studiach na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej rozpoczął pracę w Biurze Projektów Budownictwa Ogólnego „Miastoprojekt” Katowice (1957-1990). To tam powstały jego najważniejsze modernistyczne dzieła, na których kształt miały również wpływ doświadczenia wyniesione przez architekta z rocznej praktyki w paryskich pracowniach Georges’a Candilisa, Pierre’a Vago i Pierre’a Dufau (1961-62). Stworzony wspólnie z Mieczysławem Królem DH „Zenit” (1958-62) oraz późniejszy SDH „Skarbek” (1972-74) były pierwszymi w Polsce preselekcyjnymi domami handlowymi, zbudowanymi przy użyciu nowoczesnych technologii i z dużą dbałością o detal na elewacjach i wewnątrz budynków. Równie ważne miejsce w jego ówczesnej twórczości zajmowała architektura mieszkaniowa, z charakterystycznym wieżowcem mieszkalnym, zwanym „Haperowcem” lub „Żyletą”, oraz osiedlem im. I. Paderewskiego na czele. Temat gmachu Biblioteki Śląskiej w Katowicach, którego projektem (niezrealizowanym) zadebiutował w 1957 roku, powrócił w jego twórczości po transformacji ustrojowej. Zaprojektowany wspólnie z Markiem Gierlotką i Stanisławem Kwaśniewiczem (1991-98) powstał już w innej, bliższej postmodernizmowi szacie stylistycznej. Na dorobek twórczy Jareckiego miały również duży wpływ jego pasje sportowe, które realizował, projektując profile skoczni narciarskich m.in. w Zakopanem, Szczyrku, Wiśle , Bielsku-Białej i Karpaczu. Odwiedzający Muzeum Architektury będą mieli możliwość zapoznania się z planszami podsumowującymi dorobek twórczy Jareckiego, wybranymi oryginalnymi rysunkami jego projektów oraz filmem „Portret mówiony architekta” przygotowanym przez zespół badawczy projektu „Twórcy Śląskiej Architektury. Portrety”. Prezentacja stanie się okazją do spotkania z architektem, które poprowadzi Iga Herok-Turska.

Prezentacja odbywa się w ramach cyklu „Twórcy Śląskiej Architektury. Portrety”, organizowanego przez Bibliotekę Śląską w Katowicach od 2013 roku. Jest to wieloletni projekt naukowo-badawczy, obejmujący opracowanie dorobku zawodowego twórców najważniejszych obiektów w województwie śląskim oraz dokumentację i archiwizację zachowanych materiałów. Do tej pory w ramach projektu odbyły się prezentacje dorobku Henryka B. Buszko, Aleksandra L. Franty i Jerzego Gottfrieda. Oprócz prezentacji postaci i dorobku architektów działających na terenie Śląska po 1945 roku (w ramach benefisów architektów nestorów i spotkań) projekt ma na celu uświadomienie znaczenia ochrony powojennego dziedzictwa architektonicznego. Projekt jest prowadzony przez Bibliotekę Śląską w Katowicach wraz ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich Oddział Katowice, Śląską Okręgową Izbą Architektów R. P., Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej, Wyższą Szkołą Techniczną w Katowicach, Zakładem Historii Sztuki Uniwersytetu Śląskiego, Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie.

Spotkanie z architektem: 4 kwietnia 2019 roku, godz. 18:00

Koncepcja: Iga Herok-Turska

Opracowanie merytoryczne: dr inż. arch. Ryszard Nakonieczny, Iga Herok-Turska

Opracowanie graficzne: Sonia Gierlotka

Współpraca: Dominika Śliwińska, Przemysław Czernek

Organizator: Biblioteka Śląska – instytucja kultury Samorządu Województwa Śląskiego

Mecenas: Wienerberger